Waterschappen zorgen voor schoon water in sloten, rivieren, meren en beken. Ook meten en bewaken de waterschappen de waterkwaliteit.
Het waterschap is een zelfstandig overheidsorgaan met taken op gebied van water: veilig, voldoende water en schoon water.
De volgende taken worden tot de taken van waterschappen gerekend: de waterkeringszorg, het waterkwantiteitsbeheer en het waterkwaliteitsbeheer. Daarnaast kunnen om redenen van doelmatigheid ook andere taken aan het waterschap worden toevertrouwd. Voorbeelden daarvan zijn wegenbeheer en vaarwegenbeheer. Dit zijn taken die in principe algemene democratische overheidslichamen zoals gemeenten of provincies toebehoren. Reden hiervoor is dat in zeer sterke mate ‘bovenwaterschappelijke belangen’ bij deze taak zijn betrokken.
Op het beleidsterrein van het waterschap kan het algemeen bestuur algemeen verbindende voorschriften vaststellen, zoals verordeningen en ‘keuren’. Sommige besluiten behoeven de goedkeuring van de provincie, ook kunnen reeds genomen besluiten onder bepaalde omstandigheden door de provincie worden geschorst of vernietigd. Waterschappen worden ingesteld of opgeheven bij provinciale verordening.